Bahasa Uab Meto
Bahasa Uab Meto atau Bahasa Dawan atau juga dinamakan Bahasa Atoni yaitu salah satu bahasa anak cabang Austronesia, yang jumlah penuturnya hingga ±600.000 penutur, yang utamanya disebutkan oleh suku Atoni di Pulau Timor. Bahasa Uab Meto / Dawan di Oecussi-Ambeno banyak dipengaruhi kosakata bahasa Portugis, sedangkan di kawasan Nusa Tenggara Timur, berkali-kali bercampur dengan Bahasa Indonesia.[1]
Bahasa ini mayoritas dipakai oleh penghuni Timor anggota barat, khususnya di kawasan kabupaten Timor Tengah Selatan (sub-suku Amanuban, Amanatun dan Mollo), Timor Tengah Utara (sub-suku Miomafo, Biboki dan Insana) dan sebagian Kota dan Kabupaten Kupang (sub-suku Kopas, Timaus, Amfoan, Sonba'i dan Nairasis). Bahasa ini juga dipakai oleh penghuni kawasan kantong Oecussi-Ambeno, dengan kata Baikenu atau Baikeno.
Sebuah daftar akan 200 kosa kata landasan tersedia di Database Kosa kata Landasan Austronesia.[2]
Kosa Kata
Kosa kata landasan Uab Meto| Bahasa Uab Meto | Bahasa Indonesia |
|---|
| Pah (sopan), Tua (sopan), Hao (biasa), He’ (informal), Ya (biasa) | Ya |
| Kaha’, Kahfa’ | Tidak |
| Terima kasih (di Timor Barat) | Terima kasih |
| Obrigadu (di Timor Leste) | Terima kasih |
| Terima kasih namfau’, Terimakasih ‘nanaek (di Timor Barat) | Terima kasih banyak |
| Obrigadu namfau’ (di Timor Leste) | Thank you very much |
| Sama-sama, leko, naleok | Sama-sama, kembali |
| Neu’ | Tolong (meminta) |
| Maaf, permisi, parmis | Permisi |
| Halo, Tabe | Halo |
| Tkoenok (kepada yang sama-sama pergi) | Selama tinggal, dadah |
| Selamat tinggal (kepada yang tinggal) | Selamat tinggal |
| Selamat Jalan (kepada yang pergi) | Selamat jalam |
Angka-angka
Angka-angka| Bahasa Uab Meto | Bahasa Indonesia |
|---|
| Nol, Luman | Nol, kosong |
| Mese’ | Satu |
| Nua’ | Dua |
| Teun | Tiga |
| Ha’ | Empat |
| Nim | Lima |
| Ne’ | Enam |
| Hiut | Tujuh |
| Faun, Faon | Delapan |
| Sio | Sembilan |
| Bo’, Bo’es | Sepuluh |
| Bo'es-am-mese’ | Sebelas |
| Bo'es-am-nua’ | Dua belas |
| Bo'es-am-teun | Tiga belas |
| Bo'es-am-ha’ | Empat belas |
| Bo'es-am-nim | Lima belas |
| Bo'es-am-ne’ | Enam belas |
| Bo'es-am-hiut | Tujuh belas |
| Bo'es-am-faun | Delapan belas |
| Bo'es-am-sio’ | Sembilan belas |
| Bo'nua’ | Dua puluh |
| Bo’nua-m-mese’ | Dua puluh satu |
| Bo’teun | Tiga puluh |
| Bo’ha’ | Empat puluh |
| Bo’nim | Lima puluh |
| Bo’ne’ | Enam puluh |
| Bo’hiut | Tujuh puluh |
| Bo’faun | Delapan puluh |
| Bo’sio’ | Sembilan puluh |
| Natun mese’, Nautnes | Seratus |
| Nifun mese’, Niufnes | Seribu |
| Juta mese’, Juta es, Jutes | Satu juta |

Bahasa Uab Meto atau Dawan (toska)
Pustaka
- ^ Dawan (Uab Meto)
- ^ Uab Meto Wordlist at the Austronesian Basic Vocabulary Database
Pranala luar
|
|---|
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
|---|
| | Alune • Amahai • Ambelau • Aputai • Asilulu • Babar Tenggara • Babar Utara • Banda • Barakai • Bati • Batuley • Benggoi • Boano • Bobot • Buli • Buru • Dai • Damar Barat • Damar Timur • Dawera-Daweloor • Dobel • Elpaputih • Emplawas • Fordata • Galela • Gamkonora • Gane • Gebe • Geser-Gorom • Gorap • Haruku • Hitu • Horuru • Hoti • Huaulu • Hukumina • Hulung • Ibu • Ili'uun • Imroing • Kadai • Kaibobo • Kamarian • Kao • Karey • Kayeli • Kei • Kisar • Koba • Kola • Kompane • Kur • Laba • Laha • Larike-Wakasihu • Latu • Leti • Liana-Seti • Lisabata-Nuniali • Lisela • Lola • Loloda • Lorang • Loun • Luang • Luhu • Maba • Makian Barat • Makian Timur • Melayu Ambon • Melayu Bacan • Melayu Banda • Melayu Nodaku Utara • Mangole • Manipa • Manombai • Manusela • Mariri • Masela Barat • Masela Tengah • Masela Timur • Masiwang • Modole • Moksela • Naka'ela • Nila • Naulu Selatan • Naulu Utara • Nusa Laut • Oirata • Pagu • Palumata • Patani • Paulohi • Perai • Piru • Roma • Sahu • Salas • Saleman • Saparua • Sawai • Seit-Kaitetu • Selaru • Seluwasan • Sepa • Serili • Serua • Sula • Tabaru • Taliabu • Talur • Tarangan Barat • Tarangan Timur • Tela-Masbuar • Teluti • Teor • Ternate • Ternateño1 • Te'un • Tidore • Tobelo • Tugun • Tugutil • Tulehu • Ujir • Waioli • Watubela • Wamale Selatan • Wamale Utara • Yalahatan • Yamdena |
| | | | |
|---|
| | Abinomn 3 • Abun 3 • Aghu • Airoran • Ambai • Anasi • Ansus • Arandai • Arguni • As • Asmat Pantai Kasuari • Asmat Tengah • Asmat Utara • Asmat Yaosakor • Atohwaim • Auye • Awbono • Awera • Awyi • Awyu Asue • Awyu Tengah • Awyu Edera • Awyu Jair • Awyu Utara • Awyu Selatan • Bagusa • Baham • Barapasi • Bauzi • Bayono • Bedoanas • Beneraf • Berik • Betaf • Biak • Biga • Biritai • Bonggo • Burate • Burmeso • Burumakok • Buruwai • Busami • Citak • Citak Tamnim • Dabe • Damal • Dani Lembah Bawah • Dani Lembah Tengah • Dani Lembah Atas • Dani Barat • Dao • Dem • Demisa • Dera • Diebroud • Dineor • Diuwe • Doutai • Duriankere • Dusner • Duvle • Edopi • Eipomek • Ekari • Elseng 3 • Emem • Eritai • Erokwanas • Fayu • Fedan • Foau • Gresi • Hatam 3 • Hupla • Iau • Iha • Iha Pijin 4 • Irarutu • Iresim • Isirawa • Itik • Iwur • Jofotek-Bromnya • Kaburi • Kais • Kaiy • Kalabra • Kamberau • Kamoro • Kanum Bädi • Kanum Ngkâlmpw • Kanum Smärky • Kanum Sota • Kapauri • Kaptiau • Karas • Karon Dori • Kaure • Kauwera • Kawe • Kayagar • Kayupulau • Kehu 5 • Keijar • Kemberano • Kembra 5 • Kemtuik • Ketengban • Ketum • Kimaghima • Kimki • Kirikiri • Kofei • Kokoda • Kombai • Komyandaret • Konda • Koneraw • Kopkaka • Korowai • Korupun-Selang • Kosare • Kowiai • Kuri • Kurudu • Kwer • Kwerba • Kwerba Mamberamo • Kwerisa • Kwesten • Kwinsu • Legenyem • Lepki 5 • Liki • Maden • Mai Brat • Mairasi • Maklew • Melayu Papua • Mander • Mandobo Atas • Mandobo Bawah • Manem • Manikion • Mapia • Marau • Marind • Marind Bian • Masimasi • Massep 3 • Matbat • Mawes • Ma'ya • Mekwei • Meoswar • Mer • Meyah • Mlap • Mo • Moi • Molof 5 • Mombum • Momina • Momuna • Moni • Mor • Mor • Morai • Morori • Moskona • Mpur 3 • Munggui • Murkim 5 • Muyu Utara • Muyu Selatan • Nafri • Nakai • Nacla • Namla 5 • Narau • Ndom • Nduga • Ngalum • Nggem • Nimboran • Ninggerum • Nipsan • Nisa • Obokuitai • Onin • Onin Pijin 4 • Ormu • Orya • Papasena • Papuma • Pom • Puragi • Rasawa • Riantana • Roon • Samarokena • Saponi • Sauri • Sause • Saweru • Sawi • Seget • Sekar • Semimi • Sempan • Sentani • Serui-Laut • Sikaritai • Silimo • Skou • Sobei • Sowanda • Sowari • Suabo • Sunum • Tabla • Taikat • Tamagario • Tanahmerah • Tandia • Tangko • Tarpia • Tause • Tebi • Tefaro • Tehit • Tobati • Tofanma 5 • Towei • Trimuris • Tsaukambo • Tunggare • Una • Uruangnirin • Usku 5 • Viid • Vitou • Wabo • Waigeo • Walak • Wambon • Wandamen • Wanggom • Wano • Warembori • Wares • Waris • Waritai • Warkay-Bipim • Waropen • Wauyai • Woi • Wolai • Woria • Yahadian • Yale Kosarek • Yali Angguruk • Yali Ninia • Yali Lembah • Yaqay • Yarsun • Yaur • Yawa • Yei • Yelmek • Yeretuar • Yetfa • Yoke • Zorop |
| | | |
|
Sumber :
id.wikipedia.org, discussion.web.id, m.s1-pgsd-pendidikan-guru-sekolah-dasar.kpt.co.id, wiki.edunitas.com, dan lain sebagainya.